Πολλοί μάλιστα, έχουν την εντύπωση ότι αυτό γίνεται από όποιον να ναι. Ότι μπορεί ο καθένας να αλλάξει ένα διακόπτη και μια πρίζα στο σπίτι του μόνος του.
Είναι έτσι τα πράγματα όμως; Για να τα δούμε ένα ένα…
Τοποθέτηση πριζοδιακοπτικού υλικού από ιδιώτη – καταναλωτή
Κατ αρχάς, ας ξεκινήσουμε με τους ”έξυπνους” ιδιώτες – καταναλωτές, οι οποίοι λένε ότι σιγά τώρα, θα αγοράσω από το Σκρούτζ μια πρίζα και θα την αλλάξω μόνος μου. Αυτό όλο το εγχείρημα φαίνεται εύκολο. Εξάλλου, αν κλείσουμε τον γενικό του σπιτιού μας, σημαίνει ότι δεν θα έχουμε ρεύμα πουθενά.
Ξέρουμε όμως τι κινδύνους μπορεί να εγκυμονεί η αντικατάσταση ενός διακόπτη ή μιας πρίζας;
Το χειρότερο που μπορεί να συμβεί, είναι να έχει μπερδέψει κάποιος προηγούμενος την φάση με τον ουδέτερο στον ηλεκτρικό πίνακα, οπότε, ο καταναλωτής ο ξύπνιος να θεωρεί ότι αφού έχει κλείσει τον γενικό, ότι δεν έχει ρεύμα πουθενά. Λάθος!!! Με αυτό τον τρόπο, όλη η εγκατάσταση έχει ρεύμα ακόμη και με κλειστό τον γενικό διακόπτη!!! Αυτά σας τα γράφω επειδή τα έχω συναντήσει από μικρός, έως και πριν λίγο καιρό το ξαναείδα σε εγκατάσταση!
Το πρώτο περιστατικό, ήμουν μόλις 19 και με έστειλε σε βλάβη ο πατέρας μου. Βέβαια, μου είχε πάντα την ιδέα, ότι και με κλειστό το γενικό θα δοκιμάζεις ΠΑΝΤΑ αν έχεις ρεύμα εκεί που δουλεύεις. Άρα, έχοντας το απλό δοκιμαστικό τότε, ανέβηκα να ξηλώσω ένα φωτιστικό πολύφωτο, για να το κατεβάσω προς επισκευή. Κλείνοντας λοιπόν το γενικό, ανέβηκα στην σκάλα και βάζω το δοκιμαστικό στην κλέμα. Διαπίστωσα ότι έδειχνε καμπάνα!! Λέω δεν μπορεί, επαγωγικά μικρά ρεύματα θα είναι. Κατεβαίνω, ανοίγω το γενικό, ξανανεβαίνω στη σκάλα και πάλι το δοκιμαστικό άναβε με την ίδια ένταση!!! Λέω, εδώ έχουμε κάποιο θέμα. Ανοίγω τον πίνακα και ακολουθώ τα καλώδια, να δω πως πάνε, αν έχουν συνδεθεί σωστά κλπ. Με μεγάλη μου έκπληξη διαπιστώνω ότι ο ουδέτερος περνούσε από τον γενικό διακόπτη και η φάση τερματίζονταν στην μπάρα του ουδέτερου!!! Τραγικό, καταστροφικό, άκρως επικίνδυνο και θανατηφόρα ενέργεια από κάποιον προηγούμενο ίσως ‘’ηλεκτρολόγο’’. Ζήτησα ευγενικά από την πελάτισσα να πάρω τον μάστορα τηλέφωνο (κινητά δεν υπήρχαν ακόμη 1990) και τον καλώ να έρθει στο σπίτι αυτό, Το μαγαζί μας ήταν αρκετά κοντά. Έρχεται και μου ρίχνει μια άγρια ματιά λοξή, να μην μας πάρει χαμπάρι και η πελάτισσα ότι έλεγα βλακείες τόση ώρα στον μάστορα. Τον φέρνω στον πίνακα και του δείχνω…. Τότε, γουρλώνει τα μάτια και άρχισε με υπερηφάνεια να λέει αυτό που ανακάλυψε ο ‘’βοηθός’’ του!! Χααχαχ. Ομολογώ ότι ένοιωσα μεγάλη ικανοποίηση. Τέλοσπάντων, φτιάχτηκε αυτή η ανωμαλία, επισκευάστηκε και το φωτιστικό και το βράδυ είχα καλό χαρτζιλίκι να βγώ έξω!
Από τότε, ακόμη δύο φορές, συνάντησα το ίδιο ακριβώς περιστατικό! Γι αυτό, σε όλες τις περιπτώσεις λέμε και φωνάζουμε συνεχώς, ότι ο καθένας δεν μπορεί να παίζει με το ρεύμα, ακόμη και κλειστό να είναι.
Το παραπάνω ‘’πρόβλημα’’ δεν θα συνέβαινε, αν ο γενικός διακόπτης ήταν διπολικός (να κόβει δηλαδή φάση και ουδέτερο) ή αν υπήρχε ρελέ διαρροής στον ηλεκτρικό πίνακα και κατεβάζαμε αυτό! Τότε, ήταν 1990 και ακόμη και σήμερα πολλά σπίτια είναι χωρίς ρελέ διαρροής. Δε σημαίνει φυσικά ότι μπορούμε να συνδέουμε ανάποδα την φάση και τον ουδέτερο επειδή έχουμε διπολικό ή ρελέ, απλά ΔΕΝ θα φαίνονταν ποτέ η βλακεία ενός προηγούμενου, ο οποίος έβαλε σε κίνδυνο την ζωή μιας οικογένειας επί χρόνια. Από τύχη προφανώς δεν είχε προκληθεί κάποιο ατύχημα.
Στην τελική, είτε μονοπολικός είτε διπολικός, είτε ρελέ, καλό είναι να τα κατεβάζουμε όλα στον πίνακα, πριν κάνουμε εργασίες.
Ένα δεύτερο πολύ σοβαρό επίσης, είναι το εξής, να αφαιρέσουμε τον παλιό διακόπτη ή πρίζα και τοποθετώντας την καινούρια, να πιαστεί στο άγκιστρο του διακόπτη ή πρίζας το καλώδιο της φάσης!! Αποτέλεσμα, να έχει μόνιμα ρεύμα το μεταλλικό περίβλημα, η βάση του διακόπτη η της πρίζας. Αυτό θα μου πείτε ότι, τα υλικά αυτά έχουν και πλαστικό περίβλημα (πλαίσιο) οπότε δεν θα έχουμε άμεση επαφή. Σωστά ναι, αλλά όταν πάει η κυρία με ένα σφουγγαράκι να πλύνει ή να καθαρίσει τους διακόπτες, τότε αυτό γίνεται πολύ επικίνδυνο. Επίσης, για οποιονδήποτε λόγο αφαιρεθεί το πλαίσιο από τον διακόπτη ή την πρίζα, αυτομάτως έχουμε κίνδυνο ηλεκτροπληξίας.
Θα έχετε παρατηρήσει πολλές φορές, που κάποιες πρίζες ή διακόπτες κρέμονται από τον τοίχο, είτε από κακό τράβηγμα των φις, είτε από κακό σφίξιμο στις πρίζες. Μπορεί εύκολα λοιπόν να ακουμπήσει κάποιο δάχτυλο στο περίβλημα το μεταλλικό ή ακόμη και σε κάποιο καλώδιο που φαίνεται από την πίσω πλευρά.
Οπότε, τεράστια προσοχή σε όλα!
Τοποθέτηση πριζών και διακοπτών σε νέο διαμέρισμα
Η τοποθέτηση από τεχνικούς φαίνεται και πάλι εύκολη υπόθεση, όμως χρειάζονται μερικές λεπτομέρειες να τηρούνται ώστε όλα να είναι σε άψογη κατάσταση.
Θα ξεκινήσουμε από τα κουτιά στον τοίχο. Αφού έχει τελειώσει και ο μπογιατζής καλούμαστε να τοποθετήσουμε πριζοδιακόπτες. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε τα κουτάκια μας πρόσωπο με τον τοίχο και δεν εξέχουν ή να είναι πιο μέσα ενοχλητικά. Και λέω ενοχλητικά, διότι αν είναι κάμποσα μέσα, δεν πιάνουν τα άγκιστρα των διακοπτών στο κουτί και πιάνουν στον τοίχο. Ότι πιο ενοχλητικό, γιατί έχουμε μετά τα φαινόμενα ότι ξηλώνονται οι πρίζες. Δηλαδή πάει ο καταναλωτής να βάλει μια ηλεκτρική σκούπα στην πρίζα και όταν τραβάει το φις, η πρίζα να του μένει στο χέρι. Απαράδεκτο και άκρως ενοχλητικό.
Άρα, έχουμε προνοήσει από πριν ΟΛΑ μας τα κουτιά να είναι τοποθετημένα πρόσωπο στον τοίχο και καλά στοκαρισμένα γύρω γύρω, ειδικά σε σημεία όπου υπάρχουν τετράδες ή πεντάδες με διακοπτικό υλικό και πρέπει να τοποθετηθεί το πλαίσιο, οπότε να μην αφήνει κενά.
Πριν τοποθετήσουμε το υλικό, χρειάζεται να καθαρίσουμε από λάσπες και μπάζα τα κουτάκια μας. Αν δεν το κάνουμε, θα έρθει η ώρα που κάποιος θα μας ‘’καταριέται’’.
Κάποια στιγμή θα χρειαστεί να αλλαχτεί ένας διακόπτης και όλο το χώμα που αφήσαμε μέσα, θα πέσει στο έτοιμο σπίτι ή στα παρκέ ή στα έπιπλα κλπ. Άρα, καθαρίζουμε από τους στόκους και τις λάσπες τα κουτάκια, φυσάμε με ένα φυσερό μπαταρίας ή ρεύματος, το οποίο έχουμε παραμάσχαλα μαζί μας στην τοποθέτηση των εξαρτημάτων.
Αφού έχουμε φυσήξει τα κουτιά μας και γυαλίζουν μέσα, συνδέουμε τις πρίζες μας και τους διακόπτες. Στην σύνδεση κοιτάμε να έχουμε σωστά τα καλώδια καθώς επίσης στους ρευματοδότες να τηρούμε κάποια μικρά πραματάκια που δεν είναι δύσκολα, πιο πολύ η κουβέντα που σας κάνω τώρα, αλλά είναι πολύ βολικό και βασικό κατ εμέ. Να τοποθετούμε την φάση πάντα από την ίδια πλευρά. Δηλαδή, βλέποντας τις πρίζες μας στον τοίχο, καλό είναι να ξέρουμε ότι η φάση (το ρεύμα δηλαδή) είναι στην ίδια πλευρά σε όλες. Δηλαδή ή δεξιά ή αριστερά. Αυτό, δεν το λέει κάποιος κανόνας, αλλά καλό είναι να το τηρούμε. Είναι πολύ απλό.
Ένα σημαντικό, καλό είναι να σφίγγουμε καλά τα καλώδια στις βίδες, στις επαφές τους δηλαδή, διότι αν δεν σφίξουν, μπορεί να προκληθεί πυρκαγιά με τραγικά αποτελέσματα. Εκτός αν μπαίνουν κουμπωτά τα καλώδια, ανάλογα τι υλικό έχουμε προμηθευτεί.
Αφού λοιπόν συνδέσουμε το εξάρτημα, έρχεται η ώρα να το βιδώσουμε στον τοίχο. Εκεί, ανάλογα το είδος των κουτιών που έχουμε τοποθετήσει ή το υλικό που έχουμε αγοράσει ή θα βιδωθούν με τα δικά τους άγκιστρα στον τοίχο ή με βίδες που διαθέτουν άλλα κουτιά ή με βίδες λεπτές που πρέπει να αγοράσουμε εμείς.
Τεράστια προσοχή στο βίδωμα, να μην πιάσουμε καλώδιο με τα άγκιστρα ή με τα βιδάκια τα έξτρα. Εξηγήσαμε πιο πριν για ποιο λόγο. Για να το πετύχουμε αυτό, προσπαθούμε στην τοποθέτηση, να διπλώνουμε όμορφα τα καλώδια πίσω από το εξάρτημα και όχι να τα βάζουμε στο πλάι, επειδή δεν μας χωράνε πίσω.
Για να τα πετύχουμε αυτά, θα πρέπει να έχουμε προνοήσει, να μην έχουμε διπλά καλώδια στο κουτί μας, δηλαδή από την μια πρίζα να δίνουμε στην άλλη. Ειδικά αυτό, αν έχουμε τα φτηνιάρικα κουτιά που δεν έχουν χώρο και βάθος και όταν τα καλώδια μας είναι διατομής 2,5mm2. Αν τα καλώδια μας είναι διατομής 1,5mm2 τότε μπορεί κάτι να γίνει σε τοποθέτηση με διπλά καλώδια.
Συμβουλή σε περίπτωση αντικατάστασης διακοπτικών υλικών…
Αν το σπίτι είναι βαμμένο με άθλιο τρόπο όπως θα περιγράψουμε στην επόμενη παράγραφο, πρέπει να κόψουμε το χρώμα γύρω από τον διακόπτη με ένα κοπίδι, ώστε να μην πεταχτεί φλουδίτσα από το χρώμα, την στιγμή που προσπαθούμε να αφαιρέσουμε το πλαίσιο του διακόπτη ή της πρίζας.
Συμβουλές για περιπτώσεις ανακαίνισης…
Έχουμε παρατηρήσει ότι κάθε λίγα χρόνια, ρίχνουμε ένα φρεσκάρισμα στο χρώμα των τοίχων μας. Ένα τραγικό λάθος που κάνουν οι περισσότεροι, να βάφουν όπως είναι όλα τοποθετημένα στους τοίχους, μαζί και το πριζοδιακοπτικό υλικό!! Αποτέλεσμα; Αν χρειαστεί να αλλάξουμε εξάρτημα κάποια στιγμή, να φύγει ολόκληρη φλούδα, αφού είναι κολλημένη η μπογιά επάνω στους διακόπτες! Ούτε αυτή η εξυπνάδα με τις χαρτοταινίες γύρω γύρω δεν κάνει δουλειά. Ημίμετρο του Μπακάλη είναι. Οπότε αν θέλουμε να ανακαινίσουμε – βάψουμε τότε βγάλσιμο ΌΛΑ τα πλαίσια χρειάζεται στους τεμπέληδες και ξεβίδωμα να κρέμονται οι πρίζες και οι διακόπτες, τυλιγμένα με σακουλάκια μέχρι να τελειώσει το βάψιμο (λύση για τους πιο τσαχπίνηδες). Μετά τα ξανατοποθετούμε.
Πριν κλείσω να πούμε δύο λόγια για τα στεγανά εξαρτήματα. Αν ο τοίχος δεν είναι απόλυτα ευθύς τότε αφήνει μικρές τρυπούλες ή κενά γύρω γύρω, με αποτέλεσμα να περνά το νερό μέσα στην πρίζα ή στον διακόπτη. Αποτέλεσμα να πέφτουν τα διαρροής στην πρώτη βροχή ή να Αφού σιγουρευτούμε ότι ο τοίχος είναι απόλυτα ίσιος τότε βάζουμε το στεγανό πλαίσιο στο οποίο αν είναι εντελώς εκτεθειμένο σε κειρικές συνθήκες και όχι κάτω από κάποιο μπαλκόνι ή μαρκίζα, τότε μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και κάποιο στεγανωτικό υλικό, είτε περιμετρικά ή τουλάχιστον να καλύπτει όλη την επάνω πλευρά.
Κλείνοντας λοιπόν, να έχουμε πρίζες ίσια στηριγμένες, καλά σφιγμένες και ασφαλής για τους καταναλωτές.
